Najsłynniejsze mistyfikacje literackie XVIII i XIX wieku
Okres przełomu XVIII i XIX wieku, charakteryzujący się wzmożonym zainteresowaniem dawną historią i folklorem, jest jednocześnie momentem narodzin historycyzmu literackiego: ukazują się wtedy dzieła nawiązujące do prapoczątków danej narodowości, poszukującej swej tożsamości i próbującej ukonstytuować ją poprzez literaturę. Są to m.in. wydane w 1760 Pieśni Osjana oraz odkryty pięć lat później zbiór dawnych ballad angielskich i szkockich Thomasa Percy’ego (zabytku odnalezionego „przez przypadek”). Recepcja tych dzieł, najczęściej z drugiej ręki – za sprawą przekładów francuskich i niemieckich, posłużyła za impuls do zainteresowania rodzimych twórców historią swych narodów na modłę romantyczną, a także odrodzeniu się kilku literatur europejskich, np. czeskiej – m.in. za sprawą mistyfikacji: Rękopisu królodworskiego i Rękopisu zielonogórskiego.
Lekcja ma na celu przybliżenie fenomenu mistyfikacji literackich poprzez prześledzenie historii ich powstania i recepcji w omawianym czasie, a także dyskusję dotyczącą pobudek autorów, którzy decydują się na swoiste fałszowanie historii literatury.
Lekcja dla uczniów liceum oraz studentów.
Scenariusz i realizacja: Michał Fijałkowski
Czas trwania: 1,5h
Dzieje Wielkiej Emigracji
Odwołując się do dzieł sztuki i pamiątek, także cytatów literackich, objętych ekspozycją stałą poświęconą Adamowi Mickiewiczowi, przedstawione zostaną losy Polaków we Francji po powstaniu listopadowym.
Scenariusz i realizacja: Maria Śledzianowska
Czas trwania: 1,5h
Polski Molier: Aleksander hrabia Fredro. 1793–1876
Wykład z prezentacją będzie próbą spojrzenia na złożoną i oryginalną osobowość największego polskiego komediopisarza, miłośnika paryskiego wodewilu, którego sztuki cieszyły się już za jego życia wielkim powodzeniem na scenach teatrów w Lwowie, Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Fascynująca biografia hrabiego Fredry, pana na Beńkowej Wiszni ukazana zostanie w kilku „kostiumowych” odsłonach: Fredro w mundurze, Fredro we fraku, Fredro w kontuszu i Fredro w szlafroku. Autor „Zemsty” nie pasuje do ram żadnej z epok literackich. Obok arcydzielnego repertuaru komediowego Aleksandra hrabiego Fredry zaprezentujemy również niezwykle interesujące pamiętniki, znane i lubiane bajki dla dzieci i dorosłych, a także mało znane, dowcipne i mądre przysłowia i aforyzmy.
Czas trwania: 1,5 h
Scenariusz i realizacja: Piotr Prasuła
Cyprian Norwid: „CAŁY-CZŁOWIEK”
Przeznaczony dla wszystkich miłośników Norwida
Kim jest Norwid? Inspirującym do rozważań znakiem zapytania? Sfinksem/Sfingą żądając/ym/ą błyskawicznej i błyskotliwej SERIO-odpowiedzi? Mazowieckim Sokratesem? Intrygującym krytykiem współczesności. Hieratycznym Historiozofem. Rzeźbiarzem w słowie i w myśli. Wybitnym i wspaniałym STYL-istą. Mistrzem lirycznym. Współczującym przyjacielem. Don Kichotem EPOKI. Zabawnym szaradzistą i kalamburzystą. Wielkim duchem człowieczym! Zagubionym w salonach warszawskich, rzymskich, paryskich szlachetką zagonowym… MORALISTĄ: męczącym, dręczącym, swarliwym – „Obłędnym!… ależ – wielce rzeczywistym”!
Wykład będzie próbą rozumienia człowieczeństwa w OSOBIE Norwida.
Czas trwania: 2 h
Scenariusz i realizacja: Piotr Prasuła
Lord Byron, „Napoleon Poetów”
Z okazji 200. rocznicy śmierci George’a Gordona Byrona (1788–1824)
Wykład poświęcony będzie inspiracjom postacią Byrona polskich romantyków. Adam Mickiewicz czytał Byrona w 1922 roku „z dykcjonarzem w ręku” z zamiarem tłumaczenia Giaura. Z tomikiem Wędrówek Child Harolda zwiedzał Włochy i Szwajcarię. Podziwiając Rzym podzielił się z towarzyszem podróży Antonim Edwardem Odyńcem następująca myślą: „Byron jak Horacjusz Kokles stanąwszy na moście wszystkim przyszłym poetom drogę do opisów Rzymu zagrodził”.
Juliusz Słowacki podziwia dzieła Byrona i z wielką ciekawością , wczytuje się w jego życie romantyczne, pełne fascynujących podróży i przygód miłosnych, zakończone śmiercią opromienioną blaskiem walki o wolność Grecji. Opowiadanie o jednej z przygód odbiło się echem wyraźnym w Mazepie.
Przedstawiciel ostatniego pokolenia romantycznego, Cyprian Kamil Norwid, porównuje Byrona do wielkich postaci symbolizujących wielkość cywilizacji europejskiej. Nazywa go „Sokratesem Poetów”: „umiał albowiem żywioł poetycki w życiu i w działaniu bohatera wprowadzić, i śmiercią swój wolny geniusz potwierdzić”.
Czas trwania: 1,5 h
Scenariusz i realizacja: Piotr Prasuła
