Zmarł Jarosław Marek Rymkiewicz (13.07.1935 – 3.02.2022) – urodzony w Warszawie wielki poeta, wybitny eseista, natchniony portrecista polskiej duszy. Z wykształcenia historyk literatury, profesor zwyczajny w Instytucie Badań Literackich PAN, poświęcił swoją działalność naukową głównie problematyce polskiego romantyzmu. Pierwszą jego książką na ten temat była rozprawa o życiu i twórczości Aleksandra Fredry (Aleksander Fredro jest w złym humorze, 1977), następną – eseistyczna opowieść o ostatnich latach życia i ostatnich dziełach Juliusza Słowackiego (Juliusz Słowacki pyta o godzinę, 1982). W roku 1987 ukazał się Żmut – pierwsza książka z poświęconego życiu Adama Mickiewicza cyklu Jak bajeczne żurawie. Następne książki z tego cyklu to Baket (1989), Kilka szczegółów (1984), Do Snowia i dalej (1996) oraz Głowa owinięta koszulą i – ostatnia – Adam Mickiewicz odjeżdża na żółtym rowerze (2018). Jarosław Marek Rymkiewicz jest także współautorem monumentalnej, eseistycznej encyklopedii mickiewiczowskiej, dzieła szczególnie pożytecznego w codziennej pracy badawczej pracowników Muzeum Literatury. Swoistą formą literacką są także dwie inne encyklopedie eseistyczne Rymkiewicza, poświęcone życiu i twórczości Juliusza Słowackiego i Bolesława Leśmiana.
Jarosław Marek Rymkiewicz został laureatem wielu nagród, m.in. nagrody Fundacji im. Kościelskich (1967), nagrody Fundacji Jurzykowskiego (1992) czy Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima (2015). Kilkukrotnie nominowany do nagrody literackiej Nike został jej laureatem w 2003 roku za tom wierszy Zachód słońca w Milanówku. W 2016 roku otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za całokształt twórczości. W poezji Jarosława Rymkiewicza szczególnie odznaczają się wątki wanitatywne, ujęte w klasyczne ramy, w których barokowy turpizm przeplata się z romantyczną ironią.
Jarosław Marek Rymkiewicz był także tłumaczem. Tworzył przekłady z literatury amerykańskiej i hiszpańskiej (Thomas S. Eliot, Wallace Stevens, Pedro Calderón de la Barca). Wyjątkowe miejsce w kręgu zainteresowań translatorskich Rymkiewicza zajmuje rosyjski poeta pochodzenia żydowskiego – Osip Mandelsztam, którego wiersze Poeta z Milanówka przetłumaczył i opatrzył komentarzem w 2009 roku w tomiku pt. 44 wiersze i kilka fragmentów.
W sprawach polskich był Jarosław Marek Rymkiewicz pociągająco jednoznaczny. Mówił: „Polskość to jest ogromna siła, która nas sobie wybiera. Mnie sobie wybrała”.
Opracował Jan Barański. Fot. Krzysztof Gierałtowski, ok. 2000
