13 CZERWCA – 29 WRZEŚNIA 2024
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Rynek Starego Miasta 20.
Z okazji 100. rocznicy przyznania Władysławowi St. Reymontowi Literackiej Nagrody Nobla, obchodzonej pod patronatem UNESCO, Muzeum Literatury zaprasza na wystawę Zjawa. Niesamowity Reymont, inspirowaną mniej znaną powieścią noblisty pt. Wampir.
ARTYŚCI I ARTYSTKI: Rafał Dominik, Julian Fałat, Apolinary Kotowicz, Damazy Kotowski, Henryk Kunzek, Konstanty Laszczka, Antoni Madeyski, Mela Muter, Bolesław Nawrocki, Ludwik Puget, Wojciech Weiss
OSOBY PERFORMUJĄCE: Tamara Olga Briks, Anna Kuszarecka, Oskar Malinowski, Olga Mysłowska, Marta Ziółek
Harmonogram performansów i wydarzeń towarzyszących – link
O WYSTAWIE
Lato roku 1894. Dwudziestosiedmioletni Władysław Reymont, w towarzystwie lekarza homeopaty Józefa Drzewieckiego, wyrusza w podróż do Londynu, by uczestniczyć w zjeździe Towarzystwa Teozoficznego. Dekadę później wspomnienia z tej podróży staną się kanwą dla publikowanej, w odcinkach na łamach „Kuriera Warszawskiego”, noweli We mgłach, która w roku 1911, wzbogacona o kilka rozdziałów i wątków, w tym nowe, bardziej otwarte zakończenie, wydana zostanie pod tytułem Wampir.
Narracja Wampira wpisuje się w lęki i niepokoje przełomu wieków, schyłkowy nastrój epoki i poczucie kryzysu wartości ówczesnej cywilizacji. Jest też wyrazem zainteresowań polskich i zagranicznych modernistów, zajmujących się zagadnieniami, takimi jak spirytyzm, psychiatria, psychologia, okultyzm czy oniryzm.
Aspekty te wydobywa wystawa Zjawa. Niesamowity Reymont, która rozgrywa się na kilku poziomach. Pierwsza warstwa przywołuje bohaterów i bohaterki powieści: pisarza Zenona miotającego się między demoniczną Daisy, niewinną Betsy i dawną miłością Adą, jego córeczkę Wandzię, a także tajemniczą panterę Bagh i londyńską Mgłę. Kolejną tworzą dzieła sztuki, pochodzące z okresu zbliżonego do momentu premiery powieści i komentujące główne jej wątki. Znajdziemy wśród nich obrazy Wojciecha Weissa, Bolesława Nawrockiego, Meli Muter i Jacka Malczewskiego, rzeźby Konstantego Laszczki i Henryka Kunzeka, a także historyczne meble pochodzące z warszawskiego mieszkania Reymonta.
Trzecią i ostatnią warstwą są obiekty artystyczne oraz działania performatywne adaptujące powieść Reymonta do współczesności. Odpowiadają za nią artyści – Rafał Dominik oraz Marta Ziółek, którzy specjalnie na wystawę przygotowali prace graficzne i rzeźbiarskie oraz cykl choreograficznych występów, odbywających się w przestrzeniach ekspozycji. Artyści i performerzy przejmują powieściowy świat i tworzą na jego kanwie odrębną rzeczywistość, w której ruch, obiekt i teksty wchodzą ze sobą w nieoczekiwane relacje.
ZJAWA. NIESAMOWITY REYMONT
ZESPÓŁ KURATORSKI: Anna Lebensztejn, Janek Owczarek, Iza Zychowicz
WSPÓŁPRACA MERYTORYCZNA: prof. dr hab. Andrzej S. Kowalczyk
WSPÓŁPRACA ARTYSTYCZNA: Rafał Dominik, Marta Ziółek
ARANŻACJA WYSTAWY: Bartek Buczek
OPRAWA TYPOGRAFICZNA WYSTAWY I PRZEWODNIKA: Michał Bartłomowicz
KURATOR PROGRAMU TOWARZYSZĄCEGO: Piotr Policht
CHOREOGRAFIA I REŻYSERIA PERORMANSU ZJAWA: Marta Ziółek
WSPÓŁPRACA: Kacper Szalecki
DRAMATURGIA: Mateusz Górniak
KOSTIUMY: Paweł Włodarski
MUZYKA: Lubomir Grzelak
OPIEKA KONSERWATORSKA: Urszula Więch-Jędras
OPRAWA GRAFICZNA: Tomasz Pilch / Blürb Studio
MONTAŻ: Leonid Butewicz, Krzysztof Czerwiński, Krzysztof Prylewski, Grzegorz Szulc
REDAKCJA I KOREKTA TEKSTÓW: Alicja Szóstka
TŁUMACZENIE NA JĘZYK ANGIELSKI: Agnieszka Walulik
Dzieła prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Literatury w Warszawie oraz zostały udostępnione dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Liny i Marii Nawrockich.
Wystawa zrealizowana w ramach obchodów, objętej patronatem UNESCO, 100. rocznicy przyznania Literackiej Nagrody Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść Chłopi. Dofinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Serdecznie dziękujemy Teatrowi Komuna Warszawa za udostępnienie przestrzeni do prób.
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza jest finansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.
