19 września – 12 listopada 2023
Muzeum Literatury, Rynek Starego Miasta 20 w Warszawie
Wystawa „Rymkiewicz. Encyklopedia” to pierwsza tak obszerna prezentacja dorobku, zmarłego przed rokiem, poety. I jednocześnie pierwsze wydarzenie związane z Festiwalem Rymkiewiczowskim, który czeka nas na początku listopada.
Jarosław Marek Rymkiewicz, pisarz, poeta, eseista, historyk literatury, dramaturg, tłumacz. Badacz szczegółów, które – oglądane pod lupą – były punktem wyjścia do opowieści o Mickiewiczu, Słowackim, Leśmianie, Fredrze, w sposób w polskiej literaturze wcześniej nieznany. Twórca oryginalnego stylu, opisywał nim również najważniejsze momenty z historii Polski, co zawsze rozbudzało gorące dyskusje.
Dziś to on sam staje się przedmiotem badania. W wystawie „Rymkiewicz. Encyklopedia” realizatorzy posłużyli się metodą bohatera, żeby opowiedzieć o jego życiu i twórczości. Tytuł „Rymkiewicz. Encyklopedia” nawiązuje do książek, które pisarz poświęcił wielkim romantykom. 40 haseł prowadzi widza przez najważniejsze dla Rymkiewicza tematy, miejsca i przedstawia najważniejsze dla niego osoby. Jest Mickiewicz i Iwaszkiewicz, Ewa i matka, masakra i sny, Milanówek i Wigry.
Struktura encyklopedii jest oczywiście umowna, a porządek alfabetyczny złudny. Jak z rozrzuconych fragmentów złożyć czyjeś życie? W jakim porządku opowiedzieć najważniejsze myśli? Jakie rzeczy pokazać, żeby zobrazowały osobę? Takie pytania, stawiają sobie twórcy wystawy, a są to przecież pytania, które Rymkiewicz zadawał wielokrotnie w swoich książkach, przyglądając się losom wielkich pisarzy.
Twórcy ekspozycji oddali głos samemu bohaterowi. Znajdziemy tu wiele cytatów i wierszy, będziemy mogli również posłuchać nagrań Rymkiewicza i zobaczyć go na ekranie. Pokazane zostaną rękopisy poety i przedmioty osobiste, a także eksponaty ze zbiorów Muzeum Literatury. Widzowie mogą wyjść z wystawy z własnym tomikiem wierszy, zbierając utwory umieszczone przy kolejnych hasłach.
Autorzy wystawy:
Kuratorzy wystawy: Izabela Michalska, Fundacja Evviva L’Arte/Festiwal Rymkiewiczowski
Scenariusz: Przemysław Dakowicz, Izabela Michalska, Jakub Wolak, Jerzy Ziemacki
Konsultacja historyczno-literacka: Przemysław Dakowicz
Koordynacja ze strony Muzeum Literatury: Anna Lipa, Izabela Zychowicz
Scenariusz spaceru literackiego: Jerzy Ziemacki
Opracowanie materiałów audiowizualnych: Daria Chibner, Marcin Jania
Projekt scenografii: Dariusz Kunowski
Projekt grafik: Norbert Strukow
Realizacja: Tomasz Marzec, Pracownia plastyczna Kontra
W programie wydarzeń towarzyszących wystawie przewidujemy oprowadzania dla publiczności, przygotowane przez pisarzy i polonistów (Mariusz Cieślik, Przemysław Dakowicz, Krzysztof Koehler) oraz spacery historyczno-literackie śladami książki Jarosława Marka Rymkiewicza Wieszanie.
19 WRZEŚNIA (wtorek), godz. 18:00 – WERNISAŻ
WEEKEND OTWARCIA | 22-24 WRZEŚNIA 2023
24 WRZEŚNIA (niedziela), godz. 13:00 – OPROWADZANIE KURATORSKIE MARIUSZA CIEŚLIKA
24 WRZEŚNIA (niedziela), godz. 15:00 – PIERWSZY SPACER ŚLADAMI WIESZANIA; PROWADZENIE DR JERZY ZIEMACKI
Wszystkich zainteresowanych zapraszamy na spacer z przewodnikiem po XVIII-wiecznej Warszawie. Będziemy spacerować śladami miejsc i ludzi opisanych w książce Wieszanie Jarosława Marka Rymkiewicza. Książka została napisana – jak pisze autor w przedmowie – „dla miłośników historii ojczystej”. I właśnie miłośnikom historii oraz stolicy szczególnie polecamy to wydarzenie.
Jerzy Ziemacki – doktor filozofii, absolwent dwóch wydziałów Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje dla Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Publikował reportaże i wywiady m.in. we „Wprost”, „Przekroju”, „National Geographic” i „Rzeczpospolitej”. Fascynuje się architekturą, historią filozofii i dziejami Polski. W mediach społecznościowych współtworzy popularne profile kwartalnika Kronos i Fundacji Evviva L’arte. Jest także autorem strony „Jarosław Marek Rymkiewicz” na Facebooku. Szczęśliwy właściciel trzech kotów. Mieszka na Saskiej Kępie.
Miejsce zbiórki: Rynek Starego Miasta 20, przed Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Czas trwania: 2 godziny
Trasa: Rynek Starego Miasta, Miodowa, Senatorska, Park Krasińskich.
Bilet wstępu na wystawę podczas weekendu otwarcia – 1 zł; spacer – bezpłatnie
WYDARZENIA FESTIWALOWE | 5, 8, 9 LISTOPADA 2023
5 LISTOPADA (niedziela), godz. 12:00 – DRUGI SPACER ŚLADAMI WIESZANIA; PROWADZENIE DR JERZY ZIEMACKI
Miejsce zbiórki: Rynek Starego Miasta 20, przed Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
Czas trwania: 2 godziny
Trasa: Rynek Starego Miasta, Miodowa, Senatorska, Park Krasińskich.
5 LISTOPADA (niedziela), godz. 14:00 – OPROWADZANIE PO WYSTAWIE RYMKIEWICZ. ENCYKLOPEDIA
Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Rymkiewicz. Encyklopedia” poprowadzi jeden z jej scenarzystów, Przemysław Dakowicz.
Przemysław Dakowicz – poeta, eseista, krytyk literacki i historyk literatury; doktor habilitowany w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo; adiunkt w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, wyróżniony Nagrodą Poetycką „Orfeusz”, Nagrodą Literacką im. Franciszka Karpińskiego i Nagrodą Literacką „Skrzydła Dedala”. Przemysław Dakowicz jest także reżyserem i scenarzystą filmu dokumentalnego Rymkiewicz. Historia i metafizyka (wspólnie z Beatą Netz).
Udział wymaga zakupu biletów w kasie Muzeum.
8 LISTOPADA (środa), godz. 18:00 – SPOTKANIE Z HALSZKĄ WITKOWSKĄ: SAMOBÓJSTWO. ŚMIERĆ OSOBLIWA
Rozmowa o fenomenie samobójstwa i listach samobójców jako gatunku wypowiedzi oraz fakcie kulturowym.
Prowadzenie: Izabela Michalska
Halszka Witkowska – suicydolożka, pomysłodawczyni i koordynatorka platformy edukacyjno‑pomocowej „Życie warte jest rozmowy” (www.zwjr.pl), kierowniczka Interdyscyplinarnego Zespołu Profilaktyki Zachowań Samobójczych, autorka książki Samobójstwo w kulturze dzisiejszej.
Wstęp wolny
9 LISTOPADA (czwartek), godz. 17:00 – DEBATA RYMKIEWICZOWSKA: PO CO NAM POLONISTYKA?
Zapytamy o to, dlaczego i po co zajmujemy się polonistyką – jak uprawia się ją dziś, a jak uprawiali ją wielcy zmarli badacze polskości – a także o to, kim jest i kim być powinien nauczyciel języka polskiego.
Uczestnicy: Wawrzyniec Rymkiewicz, Krzysztof Koehler, Mateusz Werner
Prowadzenie: Mariusz Cieślik
Wstęp wolny.
9 LISTOPADA (czwartek), godz. 19:30 – KONCERT RYMKIEWICZOWSKI: JEŚLI MOŻESZ, COŚ MI POWIEDZ, DAJ ZNAK JAKIŚ
Finisaż wystawy zwieńczy koncert, w którym zabrzmią muzyczne wykonania wierszy Jarosława Marka Rymkiewicza, a także wybranych tekstów ludowych. Zagrają i zaśpiewają artyści, którzy w swojej twórczości łączą zamiłowanie zarówno do literatury pisanej, jak i ustnej. Od lat zajmują się twórczością autorską, a jednocześnie poznają źródła polskiej, prowincjonalnej tradycji muzycznej in crudo, czyli niestylizowanej, wprost od wiejskich artystów, z nagrań archiwalnych i zapisów historycznych. Oprócz skrzypiec usłyszymy rzadko dziś spotykane cymbały, dudy, lirę korbową oraz śpiew nazywany białym, oparty na naturalnej emisji głosu.
Wystąpią: Jacek Hałas z synami Jakubem i Jonaszem, Anna Broda w duecie z Piotrem Fiedorowiczem, Wędrowiec, Maryna C.
Wstęp wolny.
WEEKEND ZAMKNIĘCIA WYSTAWY | 10-12 LISTOPADA 2023
ZAPRASZAMY!
Wystawa jest częścią I edycji Festiwalu Rymkiewiczowskiego „Dziady, upiory, przodkowie”, który rozpocznie się 2 listopada br. To interdyscyplinarne wydarzenie inspirowane motywami twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza, w ramach którego odbędą się liczne debaty, koncerty, przedstawienia, spotkania z pisarzami, warsztaty i przedstawienia teatralne.
Więcej informacji: www.festiwalrymkiewiczowski.pl
_______________
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizatorem wydarzenia jest fundacja Evviva L’arte, współorganizatorem Instytut Książki. Partnerzy: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Okręg Warszawski ZPAP, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Fundacja PZU, Instytut Literatury.
