21 października 2025 roku o godzinie 18.30 zapraszamy do Muzeum Andrzeja Struga na wykład Juliusz Kaden-Bandrowski – pisarz na wskroś polityczny, przygotowany przez Barbarę Riss.
Najważniejszym zjawiskiem w literaturze polskiego międzywojnia była niewątpliwie powieść polityczna. Zaistniała już na progu lat 20., gdy działania władzy i rzeczywistość w młodym państwie skłaniały do krytycznych analiz. Kaden (1885-1944) wpisał się w ten nurt jako jeden z pierwszych autorów: w 1923 roku opublikował „Generała Barcza”. I pozostał mu wierny, pisząc polityczne cykle „Czarne skrzydła”(1928) i „Mateusz Bigda” (1933). A przecież – jako piłsudczyk i współtwórca mitu Legionów Polskich – był niejako „sekundantem” gry politycznej Marszałka, która doprowadziła do siłowego przesunięcia polityki II RP na prawo, zamiast do rzeczywistej „sanacji”. Głosił „słowo odrodzonego Państwa”. Wyrósł na „najtęższe pióro Rzeczypospolitej”, choć zaczynał jako… jej krytyk. Widziano w nim drapieżnego następcę Stefana Żeromskiego. Trudno o większy paradoks. Kaden należał do czołowych osobistości życia literackiego tamtych, członek ZG ZZLP, PEN-Clubu, Akademii Literatury. Obok wymienionych wyżej trzech wielkich powieści, sukces czytelniczy przyniosły mu cykle rodzinnych wspomnień, nie tylko reportaże i publicystyka legionowa gloryfikujące Naczelnika. Autor „Barcza” pozostał wierny młodzieńczym fascynacjom, przekonany o służebnej i sprawczej roli literatury w społeczeństwie. To przekonanie ugruntował w nim Andrzej Strug. W latach 1945-1956 Juliusz Kaden-Bandrowski był autorem „na indeksie”.
Barbara Riss jest filologiem, byłym wieloletnim pracownikiem Muzeum Literatury.
