Tradycja wysyłania drukowanych kart świątecznych w Europie sięga XIX wieku. Za pomysłodawcę uznawany jest Anglik Henry Cole, artysta-malarz, przedsiębiorca, założyciel i dyrektor South Kensington Muzeum, które dało podwaliny Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie. W 1843 roku, zamiast pisać pracochłonne listy z życzeniami, zamówił u rysownika Johna Callcotta Horsleya projekt kartki z okazji Bożego Narodzenia.
W Polsce zwyczaj wysyłania kart świątecznych ma już ponad 100 lat i dotyczy nie tylko Świąt Bożego Narodzenia, ale i Wielkanocnych. Chociaż z upływem lat ich szata graficzna bardzo się zmieniała, te projektowane przez znanych rysowników niezmiennie cieszyły się popularnością.
Przekrój i różnorodność kart świątecznych są szczególnie widoczne, kiedy pochylamy się nad wieloletnią korespondencją prowadzoną z jednym adresatem. W Muzeum Andrzeja Struga, w archiwum Nelly – żony pisarza, znajduje się bogaty zbiór pocztówek z życzeniami świątecznymi. Wdowa po pisarzu prowadziła intensywną korespondencję z rodziną, przyjaciółmi i znajomymi w kraju, ale również ze środowiskiem emigracyjnym. W przeciwieństwie do kart bożonarodzeniowych nadsyłanych do Nelly z różnych stron, prawie wszystkie wielkanocne zostały wysłane z Polski.
Zapisane prostymi życzeniami: Szczęśliwych, wesołych, niezapomnianych Świąt Wielkanocnych, Pomyślności, zdrowia, smacznego jajka, szczęśliwych codziennych chwil z okazji… są wyrazem szacunku, pamięci i życzliwości dla adresatki, zgodnie z potrzebą, którą kierowali się pierwsi twórcy i użytkownicy kartki świątecznej.
Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych prezentujemy Państwu wybrane z powojennego Archiwum Nelly Strugowej karty zaprojektowane przez znanych rysowników polskich, jednocześnie przypominając kim byli ich twórcy, a do kart dołączamy życzenia: Pomyślności, zdrowia, siły i POKOJU!
Maria Orłowska-Gabryś (1925 – 1988) – absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, ilustratorka i graficzka. Wykonała ilustracje do ponad stu książek z literatury polskiej i obcej, przede wszystkim przeznaczonych dla najmłodszych czytelników, m.in. do: Bajarka opowiada Marii Niklewiczowej, Szkolnych przygód Pimpusia Sadełko Marii Konopnickiej, Królestwa bajki Ewy Szelburg-Zarembiny, Ogródka Marii Kownackiej, Chłopców z Placu Broni Franca Molnára, Cudownej podróży Selmy Lagerlöf, Mio, mój Mio i Rasmusa i włóczęgi Astrid Lindgren, oraz Byczka Fernando Munro Laefa. Zaprojektowała prawie tysiąc kart pocztowych wykorzystując w ilustracjach przede wszystkim motywy patriotyczne i ludowe.
Jan Marcin Szancer (1902 – 1973) – absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Grafik, rysownik, scenograf i kostiumolog. Zilustrował ponad 300 książek, przede wszystkim dla dzieci i młodzieży, m.in. zbiory wierszy Juliana Tuwima i Jana Brzechwy oraz Akademię Pana Kleksa; O krasnoludkach i sierotce Marysi Marii Konopnickiej, Pinokio Carla Collodiego, Baśnie Hansa Christiana Andersena, Przygody Tomka Sawyera Marka Twaina. Ilustrował również książki klasyków literatury polskiej, w tym Trylogię Henryka Sienkiewicza i Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Jest autorem ponad 500 pocztówek.
Józef Czerwiński (1907 – 1978) – absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, grafik i rysownik. Ilustrował książki dla dzieci i młodzieży, m.in. Ferenike i Pejsidorosa Lucjana Rydla, Szkolne przygody Pimpusia Sadełko Marii Konopnickiej, Wyspę Robinsona Arkadego Fiedlera, Najmilszych Ewy Szelburg-Zarembiny, Lato leśnych ludzi Marii Rodziewczówny, Przygody małego liska Borysa Apriłowa, Słoniątko Rudyarda Kiplinga. Ilustrował również Opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza. Szczególnie interesowała go tematyka przyrodnicza; jest autorem ilustracji do Atlasu płazów i gadów. Motywy flory i fauny stały się jego znakiem rozpoznawczym, obecnym także w licznych projektach pocztówek.
Antoni Boratyński (1930 – 2015) – studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dyplom uzyskał w Węgierskiej Akademii Sztuki w Budapeszcie. Grafik, malarz, ilustrator książek dla dzieci i młodzieży wydawanych w Polsce i na świecie. Jego prace zdobiły m.in.: Na kołysce kogut siedzi Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, O pięknej Parysadzie i ptaku Bulbulezarze oraz Baśń o rumaku zaklętym Bolesława Leśmiana, Ballady, bajki wiersze… Adama Mickiewicza, Drogę księżycową Marii Kann, Starą baśń Józefa Ignacego Kraszewskiego, Władcę wyspy Juana Fernandeza Martina Ballarda, Nie kończącą się historię Michaela Ende oraz książki wydane w ponad trzydziestu krajach.
Bohdan Wróblewski (1931 – 2012) – absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, grafik i ilustrator. Jest autorem wielu ilustracji do prac poświęconych rozwojowi techniki cywilnej i wojskowej oraz książek dla dzieci, m.in.: Fajka kapitana Pyk-pyka i Malowana awantura Marii Terlikowskiej, Okulary Juliana Tuwima, To więcej niż bajka Jana Brzechwy, O piracie Rum Barbari i o czymś jeszcze Adama Bahdaja, Od A do Z Janusza Minkiewicza, Tadek Niejadek Wandy Chotomskiej, Wolny mustang Ernesta Thompsona Setona. lustrował też własne teksty pisane dla najmłodszych, np. Jaki znak twój? – orzeł biały. W jego dorobku znalazły się również projekty zdjęć reklamowych, znaczków i kart pocztowych.
Tadeusz Ulatowski (1913 – 2017) – absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, malarz, rysownik, grafik, projektant tkanin i gobelinów. Zajmował się grafiką użytkową projektując okładki, plakaty, prospekty i znaki firmowe, m.in. dla wydawnictw: Czytelnik, Książka i Wiedza, Wiedza Powszechna, był rysownikiem pism satyrycznych: „Rózga”, „Mucha” i „Szpilki”. Ilustrował też komiks Skarb Iknów w serii „Przygoda”. Z czasem poświęcił się wyłącznie malarstwu. Jego pejzaże zdobiły kartki pocztowe, np. w cyklu Miniatury malarstwa polskiego.
