2 kwietnia o godzinie 18.00 zapraszamy na spotkanie z autorką najnowszej biografii Marii Konopnickiej Magdaleną Grzebałkowską. Rozmowę poświęconą autorce „Naszej szkapy” poprowadzi prof. Monika Rudaś-Grodzka, autorka opracowania książki „Listy Marii Konopnickiej do Nikodema Erazma Iwanowskiego”. Będziemy rozmawiać o tym skąd wzięły się tytułowe „dezorientacje” i czy o autorce „Roty” wiemy już wszystko.
Listy Marii Konopnickiej do Nikodema Erazma Iwanowskiego. Będziemy rozmawiać o tym skąd wzięły się tytułowe „dezorientacje” i czy o autorce „Roty” wiemy już wszystko.
„Dezorientacje. Biografia Marii Konopnickiej”
Matka ośmiorga dzieci opuszcza męża i przenosi się do Warszawy, by pisać poezję. Autorka bajki O krasnoludkach i o sierotce Marysi chorą córkę zamyka w szpitalu psychiatrycznym. Pochylająca się nad losem dzieci społeczniczka oddaje obcym ludziom własnego wnuka. Postać migotliwa, niejednoznaczna, nieuchwytna. Wybitna reporterka Magdalena Grzebałkowska mierzy się z legendą Konopnickiej. Odkrywa rysy na jej wizerunku i sprawia, że znana z czarno-białych portretów ponura matrona przeistacza się w barwną, pełną życia kobietę. Decyzje, dylematy i rozterki Konopnickiej – buntowniczki, feministki, artystki, pokazują, że była postacią na wskroś współczesną, która wciąż może inspirować, zaskakiwać i szokować (opis ze strony wydawcy)
—————————————————
Magdalena Grzebałkowska związana z Sopotem, absolwentka wydziału historii Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1998 r. pracuje w Gazecie Wyborczej. Autorka biografii ks. Jana Twardowskiego (2011), Zdzisława i Tomasza Beksińskich (2014), książek 1945. Wojna i pokój (2016), Wojenka. O dzieciach, które dorosły bez ostrzeżenia (2021), Komeda. Osobiste życie jazzu (2017), Dezorientacje. Biografia Marii Konopnickiej (2024). Autorka reportaży o tematyce ekologicznej i społecznej. Dwukrotnie laureatka nagrody im. Stefana Żeromskiego, w 2009 r. otrzymała Grand Press, zwyciężczyni Nagrody Literackiej Nike, Śląskiego Wawrzynu Literackiego, Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej, nominowana do Nagrody im. R. Kapuścińskiego.
———————————————————–
Książka „Listy Marii Konopnickiej do Nikodema Erazma Iwanowskiego” zawiera dwadzieścia trzy listy, które znajdują się w Litewskim Archiwum Literatury i Sztuki, a ich kopie przechowywane są w Bibliotece Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie. Listy obejmują trzy lata, pierwszy z nich datowany jest na 28 kwietnia 1997 roku, a ostatni na 16 marca 1889 roku. Niestety, nie zachowały się listy Iwanowskiego do poetki. Ten brak narzucił całą koncepcję książki i dołączenie uzupełnień, które rzucałyby światło na przyjaźń poetki z mężczyzną ze Żmudzi, dlatego w drugiej części książki zamieszczone są aneksy dotyczące Iwanowskiego. Pierwszy zawiera listy Iwanowskiego do Elizy Orzeszkowej z okresu 1887-1890. Są one ważnym dokumentem osobistym, nie tylko dlatego, że prezentują historię jego znajomości z Konopnicką, lecz także dlatego, że rzucają światło na samego adresata. Iwanowski jest bowiem niemal nieznany w kulturze polskiej, a życie tego malarza, rzeźbiarza i pisarza, a także jego rodziny, jest świadectwem przemian, jakie miały miejsce w tym czasie na Litwie. Drugi aneks zawiera poemat „Parya”.
————————————————————–
Monika Rudaś-Grodzka – badaczka literatury, profesor nadzwyczajny Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Studiowała historię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. W 2001 doktoryzowała się na podstawie pracy „Sprawić, aby idee śpiewały”. Motywy platońskie w życiu i twórczości Adama Mickiewicza w okresie wileńsko-kowieńskim pisanej u profesor Marii Janion w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a w 2014 uzyskała tamże habilitację na podstawie pracy Sfinks słowiański i mumia polska. Od 2016 jest profesorką nadzwyczajną Instytutu Badań Literackich PAN, gdzie założyła nowe kierunki podyplomowe: studia polsko-żydowskie i gender studies.
Od 2013 kieruje prace w ramach grantu naukowego Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Archiwum kobiet: piszące (2013–2018), którego kontynuacją jest Archiwum kobiet: kontynuacja (2018–2023). W ramach projektu powstała baza internetowa niepublikowanych dzieł autobiograficznych napisanych przez kobiety, zlokalizowanych w różnych archiwach polskich i zagranicznych, które dokumentują wcześniej nieznany wkład w kulturę polską. Monika Rudaś-Grodzka jest także redaktorką naczelną serii wydawniczej Lupa Obscura.
Fot. Łukasz Głowala
