Wystawa „Janusz Krasiński – przeciw milczeniu” jest pierwszą przekrojową i jednocześnie symboliczną prezentacją życia i twórczości wybitnego pisarza, w czasie wojny więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych: Auschwitz, Hersbruck i Dachau, a w powojennej Polsce stalinowskich kazamatów w Warszawie na Mokotowie, w Rawiczu i we Wronkach.
Wystawa Muzeum Literatury zrealizowana we współpracy z Narodowym Centrum Kultury w 10. rocznicę śmierci pisarza.
Wystawa „Janusz Krasiński – przeciw milczeniu”
wernisaż: 13 października, czwartek, godz. 18:00
Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury, Krakowskie Przedmieście 15, Warszawa
Wystawa w Kordegardzie. Galerii Narodowego Centrum Kultury potrwa do 13 listopada 2022 roku.
—
Od 1941 roku Janusz Krasiński był członkiem Szarych Szeregów. W czasie Powstania Warszawskiego trafił wraz z matką do obozu przejściowego w Pruszkowie, a stamtąd oboje zostali wywiezieni do Auschwitz-Birkenau, gdzie Zofia Krasińska straciła życie. Później pisarz był więziony w Hersbruck pod Norymbergą, skąd dotarł „marszem śmierci” do Dachau. W kwietniu 1945 roku Krasiński doczekał się wyzwolenia, aby po dwóch latach, po powrocie do Polski, usłyszeć w sfingowanym procesie wyrok piętnastu lat więzienia. Przebywał w zakładach karnych m.in. w Warszawie na Mokotowie, w Rawiczu i we Wronkach.
Krasińskiego zwolniono z więzienia po dziewięciu latach, w maju 1956 roku. Po opublikowaniu na łamach tygodnika „Po Prostu” (nr 39/1956) wiersza Karuzela, pisarz tworzy kolejne dzieła, w których w literacko znakomitej formie, daje świadectwo tragicznym doświadczeniom polskich patriotów. W centrum wszystkich jego utworów jest sumienie człowieka poddawane najtrudniejszym próbom. Pięciotomowy cykl, na który składają się powieści: Na stracenie, Twarzą do ściany, Niemoc, Przed agonią i Przełom, to dzieło niezwykłe, dające wgląd w historię Polski na przestrzeni kilkudziesięciu lat.
Wystawa, którą otwieramy w przeddzień 10. rocznicy śmierci pisarza, przybliża jego życie i – co najistotniejsze – ma zachęcić do czytania jego powieści oraz przyczynić się do powrotu na sceny teatralne stworzonych przez niego dramatów. Na wystawie w Kordegardzie i planszach przed nią przedstawiamy biografię i osiągnięcia twórcze autora „Przełomu”, prezentując okładki pierwszych wydań jego książek, afisze i programy teatralne, a także dokumenty świadczące o jego zaangażowaniu w życie literackie i społeczne.
—
Koncepcja i scenariusz – Maria Dorota Pieńkowska
Konsultacje – Barbara Krasińska
Kuratorka – Maria Dorota Pieńkowska
Projekt plastyczny wystawy w Kordegardzie – Anna Nowak-Kacprzak
Projekt plastyczny wystawy planszowej – Anna Maria Bauer
Projekt materiałów graficznych do wystawy – Anna Maria Bauer
Koordynacja – Anna Lebensztejn, Izabela Zychowicz (ML), Katarzyna Haber (NCK) / (NCC)
Opieka konserwatorska – Urszula Więch-Jędras
Przekład na język angielski – Agnieszka Pokojska
Tłumaczenie wiersza Karuzela – Aleksandra Niemirycz
Wystawę dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
