5 września (czwartek) o godz. 12:00 zapraszamy na projekcję dokumentu filmowego „Indeks i karabin”. W wydarzeniu weźmie udział autorka filmu.
„Indeks i karabin”, fabularyzowany dokument z 2022 r. w reż. Hanny Etemadi przedstawia fenomen tajnego nauczania w Polsce podczas II wojny światowej – fenomen na skalę europejską. To opowieść o idei tajnego nauczania jako formie przeciwstawienia się niemieckim planom zamienienia Polaków w niewolników, poprzez biologiczne wyniszczenie inteligencji i likwidację placówek oświaty. Tajne nauczanie służyło rekonstrukcji elit i budowaniu świadomych postaw patriotycznych. Na wykładach profesorów: Juliusza Krzyżanowskiego, Witolda Doroszewskiego, Wacława Borowego, Władysława Tatarkiewicza i wielu innych znakomitych nauczycieli wydziału humanistycznego w podziemnym Uniwersytecie Warszawskim spotykali się przyszli poeci i redaktorzy podziemnych pism literackich – Tadeusz Borowski, Andrzej Trzebiński, Wacław Bojarski, Tadeusz Gajcy i Zdzisław Stroiński, Wojciech Mencel, Krzysztof Baczyński. W filmie wykorzystano wspomnienia profesorów, studentów i uczniów, z których wyłania się fascynujący obraz historii walki o wiedzę w zakresie zarówno podstawowym, jak i wyższym we wszystkich zawodach, łącznie z medycyną.
Wydarzenie towarzyszy wystawie „Do Potomnego”.
Hanna Etemadi, scenarzystka i reżyserka, autorka filmów dokumentalnych poświęconych historii II wojny światowej, tragicznym faktom i niezwykłym postaciom, przedstawicielom polskiej inteligencji, które zasłużyły się w odbudowie niepodległej Polski, a następnie walczyły z niemieckim okupantem, niejednokrotnie przypłacając to życiem.
Etemadi nakręciła kilkaset miniatur poświęconych polskiej literaturze, jej pierwszym filmem biograficznym był Marek Hłasko bez mitów (1994); w następnych latach stworzyła filmowe dokumenty o Witoldzie Gombrowiczu i Józefie Czechowiczu. Jednocześnie zaczęła kręcić filmy o postaciach przemilczanych; w cyklu Ślady powstały portrety poetów z kręgu „Sztuki i Narodu”, przywracające im pamięć i należne miejsce w literaturze współczesnej: Tadeusz Gajcy (1995), Andrzej Trzebiński „Łomień” (1997), Leon Zdzisław Stroiński ps. Chmura (2010). W 2014 r. zrealizowała ostatni z dokumentów poświęconych młodym twórcom pokolenia wojennego – Śpiew Syreny o Krystynie Krahelskiej. Sylwetka innej, świetnie zapowiadającej się poetki Polski Walczącej, aresztowanej i zamordowanej w lutym 1944 r. Ewy Pohoskiej, została zarysowana w dokumencie poświęconym jej ojcu, Janowi Pohoskiemu, wiceprezydentowi Warszawy, który został rozstrzelany w Palmirach w wyniku Akcji AB (W cieniu Prezydenta, 2013). Tematyka jej filmów dokumentalnych przywraca pamięci dramatyczne historie indywidualne i zbiorowe, okupacyjne tragedie związane z niemieckimi planami eksterminacji Polaków.
