Emil Korytko (1813-1839) polski szlachcic, zesłaniec, poeta i etnograf
Wystawa zorganizowana w 185. rocznicę śmierci Emila Korytki (7 września 1813 r. we Lwowie/Żeżawa k. Zaleszczyk, zmarł 31 stycznia 1839 r. w Lublanie/Słowenia ) – polskiego patrioty i zesłańca, poety i badacza folkloru słoweńskiego.
Wychował się w rodzinie o tradycjach patriotycznych, wspierającej powstańców listopadowych. Skazany na wygnanie do Lublany, leżącej wówczas w granicach Cesarstwa Austriackiego. Przed austriackim sądem stanął pod zarzutem działalności spiskowej. W procesie udowodniono mu kolportaż nielegalnych na terenie zaboru austriackiego dzieł Adama Mickiewicza, które Korytko zlecał drukarni działającej przy lwowskim Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich. Na miejsce zesłania dotarł wraz z Bogusławem Horodyńskim (powstańcem listopadowym i działaczem niepodległościowym), 27 stycznia 1837 r. Szybko zaprzyjaźnił się ze Słoweńcami: poetą Francem Prešerenem i wpływowym adwokatem Blažem Crobathem, którego żona była Polką. To umożliwiło mu akceptację nowego środowiska i szybkie nawiązanie rozległych kontaktów.
W centrum zainteresowania i pracy Emila Korytki znalazło się dokumentowanie słoweńskiego folkloru: pieśni, opowieści i zwyczajów a także, co najważniejsze, obudzenie w Słoweńcach poczucia odrębności narodowej.
W konsekwencji doprowadziło to do przebudzenia narodowego i rozwoju badań nad folklorem wraz z jego systematyczną dokumentacją.
Zebrane materiały przygotowywał do druku, jednakże tę pracę przerwała jego przedwczesna śmierć w styczniu 1839 roku. Slovenske pésmi krajnskiga naróda ukazały się w latach 1839–1844 w drukarni Jožefa Blaznika.
Spuścizna Emila Korytki to korespondencja z rodziną, notatki z podróży po okolicznych regionach wokół Lublany oraz rękopisy, w tym zapisy słoweńskich pieśni obrzędowych i biesiadnych przechowywane w Bibliotece Narodowej i Uniwersyteckiej w Lublanie. Podczas ekspozycji po raz pierwszy w Polsce zaprezentowany zostanie list Korytki do czeskiego budziciela Františka Ladislava Čelakovskiego (z 1838 r.), przechowywany w Památníku národního písemnictví (Muzeum Literatury) w Pradze, oraz faksymile jedynego w Polsce wydania Pieśni słoweńskich, znajdującego się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, jak również list Oskara Kolberga przesłany do Wiednia do prof. F. S. Kraussa (z 1886 r.).
To wszystko można zobaczyć na wystawie w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza.
Ekspozycja po raz pierwszy prezentowana w Polsce, potrwa od 24 maja do 30 czerwca.
Wernisaż 23 maja 2024 o godz. 18.00
Autor – Marzena Ewa Krajewska
Organizacja projektu: Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Partner projektu – Ambasada Republiki Słowenii w Polsce, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Lublanie
współpraca – Katarzyna Jakimiak / Muzeum Literatury
Materiały ze zbiorów: Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej w Lublanie, Památníku národního písemnictví
w Pradze, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Biblioteki Jagiellońskiej.
PROGRAM
| 25 maja (sobota) 2024, 11:00 – oprowadzanie Katarzyny Jakimiak |
| 26 maja (niedziela) 2024, 11:00 – oprowadzanie Katarzyny Jakimiak
| 8 czerwca (sobota) 2024, 11:00 – oprowadzanie kuratorskie Marzeny Ewy Krajewskiej |
