17.07.2025 (czwartek) o godz. 19.00 zapraszamy na dyskusję o projektowaniu książek poetyckich.
W dyskusji wezmą udział: Marek Sobczyk, Paweł Stasiewicz oraz Zofka Kofta.
Prowadzenie: Natalia Malek, Piotr Policht.
Dyskusja towarzyszy wystawie Nowe wyrazy. Konteksty wizualne współczesnych książek poetyckich.
Marek Sobczyk – malarz, akcjoner, projektant graficzny, teoretyk sztuki, pedagog. Autor prac przestrzennych i rejestracji filmowych, m.in. Prostej tęczy przed wejściem do Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta”. Wydawca książek, założyciel fundacji MAMMAL. W latach 1975–1980 studiował malarstwo w pracowni Stefana Gierowskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Członek Gruppy w latach 1983-1992, do dziś współpracuje z Jarosławem Modzelewskim. W latach 1990-2004 współpracował z Piotrem Młodożeńcem w spółce graficznej „Zafryki”. Wydał Kurs abstrakcji (1996), Kurs sublimacji (2006), w przygotowaniu Kurs psycho/somo/socjo-analizy (wykłady). Współtwórca kina grawitacyjnego i współautor Manifestów Kina Grawitacyjnego. Z Mateuszem Falkowskim wydał m.in. zbiory Wisława – kryteria sprzedajnej manifestacji; Kinoka, Kino włoskie; Wierszyki kulturotwórcze, Ankieta paleolityczna. W latach 2000-2020 zaprojektował wiele książek i antologii poetyckich ukazujących się nakładem Staromiejskiego Domu Kultury w Warszawie w serii redagowanej przez Beatę Gulę.
Paweł Stasiewicz – poeta, artysta wizualny, projektant graficzny. Laureat „Złotego Środka Poezji” w Kutnie za książkę poetycką Oprawa skórzana, nominowany także do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius oraz Nagrody Literackiej im. Wiesława Kazaneckiego w Białymstoku. W 2024 roku w wydawnictwie Convivo ukazała się jego kolejna książka Drugie pół. Swoje prace pokazywał m. in. w konnektor – Forum für Künste (Niemcy), FOFA Gallery (Kanada), KARST (Wielka Brytania), Roman Susan Gallery (USA), Galerii Starter i LAW (Warszawa), Galerii Szara Kamienica (Kraków), Galerii Sztuki Wozownia (Toruń). Zdobywca Szpilman Award 2014 (Berlin). Za film No signal otrzymał Minute Trophy Award (Brazylia). Mieszka i pracuje w Żyrardowie.
Zofka Kofta – projektantka graficzna. Ukończyła Wydział Grafiki na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Stworzyła kilkadziesiąt rozwiązań wizualnych i typograficznych dla instytucji kultury oraz inicjatyw społecznych. Współpracowała między innymi z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Nowym Teatrem, Zachętą – Narodową Galerią Sztuki, Fundacją Nowej Kultury Bęc Zmiana. Projektantka książek, w tym trzech tomów poetyckich. Laureatka nagrody Najpiękniejsze Polskie Książki 2024 Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Książek. Autorka identyfikacji wizualnej wystawy Nowe wyrazy. Konteksty wizualne współczesnych książek poetyckich w Muzeum Literatury w Warszawie.
Natalia Malek – poetka, kuratorka wydarzeń literackich, tłumaczka. Wydała pięć książek poetyckich, ostatnio Obręcze (2022). Laureatka Nagrody Literackiej Gdynia (2021), Nagrody-Stypendium im. Albrechta Lemppa (2024) i Nagrody im. Adama Włodka (2017); nominowana także do Nagrody Literackiej Nike (2023), Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej (2018) oraz Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2021). Kuratorka międzynarodowego festiwalu Wiersze w mieście, festiwalu poezji performatywnej Spoken Word Festival, festiwali i konkursów literackich m.in. w Gdyni, Lublinie i Wrocławiu. Wykładowczyni kreatywnego pisania (IPS UW). Wystawa Nowe wyrazy. Konteksty wizualne współczesnych książek poetyckich w Muzeum Literatury w Warszawie jest jej debiutem kuratorskim w polu sztuk wizualnych.
Piotr Policht – historyk i krytyk sztuki, kurator, robotnik sztuki. Pracownik Muzeum Literatury w Warszawie i Instytutu Adama Mickiewicza (Culture.pl), redaktor magazynu „Szum”. Publikował teksty w polskich i środkowoeuropejskich czasopismach o sztuce, m.in. „Revista Arta”, „springerin”, „Fotograf Magazine” czy „Artportal.hu”. Kurator wystaw indywidualnych i zbiorowych m.in. w CSW Zamek Ujazdowski, Gdańskiej Galerii Miejskiej, Galerii Bielskiej BWA i galerii lokal_30.
O wystawie
(tekst kuratorski):
Wiersze cechuje pewna uporczywa podwójność. Odnoszą się one do rzeczywistości – zastępczo, za pomocą niematerialnego znaczenia. Lecz mają również własną materialną postać. Zapisane, zyskują kształt. Wydane w formie książkowej zaczynają funkcjonować jako obiekt jak dzieło sztuki.
To nie z myśli robi się wiersze. Robi się je ze słów, przypominał Stéphane Mallarmé. Zdarza się, że w rozmowie o poezji nie radzimy sobie z podwójnością jej artystycznego tworzywa. Tymi samymi słowami prosi się o bułkę w sklepie i buduje obraz poetycki. Wiersz bywa jednak źródłem fizycznie niemal odczuwanej przyjemności. To zmysłowe doświadczenie także bierze się ze słów? Z ich brzmienia? Zapisu? Układu? A może z ich faktury. Kształtu, koloru? Czy słowa mają właściwości podobne innym tworzywom, takim jak farby, tusze, tkaniny, żywice?
Śledząc dynamikę wzajemnego wpływu poezji oraz sztuk wizualnych, nasza wystawa przekierowuje uwagę z samych tekstów na formę wydawnictw. Skupiamy się na publikacjach, których warstwa tekstualna i warstwa wizualna są tak samo ważne, uzupełniają się i wzajemnie oświetlają.
Prezentowane prace były reprodukowane w książkach lub powstawały w związku z tekstami poetyckimi. Czytelniczki i czytelnicy rzadko mieli jednak możliwość zapoznać się z nimi w sposób inny niż zapośredniczony poprzez medium książki. Wystawa przywraca te dzieła do ich naturalnego galeryjnego środowiska, przy czym nie ogranicza się do warstwy formalnej. Opowieść o wizualności książek poetyckich to zarazem opowieść o zmianach, jakie zaszły w Polsce przez ostatnie trzy dekady.
Natalia Malek, Piotr Policht
