Zapraszamy na spotkanie z cyklu Czytając Ukrainę – serii poświęconej współczesnej kulturze i literaturze Ukrainy. Naszym gościem będzie Ołeksandr Irwanec’ – poeta, prozaik i dramaturg. Spotkanie poprowadzi Marcin Gaczkowski.
Spotkanie odbędzie się stacjonarnie w Muzeum Literatury przy Rynku Starego Miasta 20 (wstęp wolny) oraz będzie transmitowane online.
8 czerwca (środa), godz. 18:30
Transmisja będzie dostępna na kanałach social media Muzeum Literatury (Facebook, Youtube) oraz na stronie internetowej w oknie poniżej.
—
Cywilizowany świat wstrzymał oddech. Z nadzieją i trwogą obserwujemy bohaterską walkę o wolność prowadzoną przez ukraińskie społeczeństwo i siły zbrojne.
Wojna to nie najlepszy czas na rozmowy o literaturze. Pamiętajmy jednak, że bój toczy się także w sferze symbolicznej. Agresor usiłuje zetrzeć z powierzchni ziemi ukraińską odrębność przejawiającą się na gruncie języka i kultury. Ukraina zwycięża, również i na tym froncie, ale zerwanie z imperium okazało się bolesnym i krwawym procesem.
Trwająca od 2014 roku wojna z Rosją na zawsze zmieniła Ukrainę i literaturę ukraińską. Skutki inwazji zapoczątkowanej 24 lutego 2022 roku są na razie trudne do przewidzenia, nie tylko dla naszych wschodnich sąsiadów.
Ołeksandr Irwanec’ w antyutopijnej powieści “Riwno / Rowno” (2001) w groteskowy i fantasmagoryczny sposób opisał losy rodzinnego miasta Riwno podzielonego, wzorem Berlina, na dwie strefy wpływów – wschodnią i zachodnią. Główny bohater powieści, literackie alter ego Irwańca, jest znanym w części zachodniej dramatopisarzem, który po latach trafia do sowieckiej części miasta. Powieść jest literackim pastiszem na postsowiecką Ukrainę oraz jej tęsknoty za zdawałoby się nieosiągalnymi swobodami i dobrobytem.
Ponad 20 lat później literacka groteska stała się dramatyczną rzeczywistością. W lutym 2022 roku, Ołeksandr Irwanec’ spędził kilka tygodni w ostrzeliwanym przez Rosjan Irpieniu. Z poetą porozmawiamy o literaturze czasu wojny, wizjach współczesnej Ukrainy oraz przeczytamy fragmenty jego utworów.
—
Ołeksandr Irwanec’ – ukraiński poeta, prozaik i dramaturg. Wraz z Jurijem Andruchowyczem i Wiktorem Neborakiem założył grupę poetycką Bu-Ba-Bu (ukr. Бу-Ба-Бу), skrót od Burleska-Bałagan-Bufonada (ukr. Бурлеск-Балаган-Буфонада), która odmieniła wzorce i gusty ukraińskiej literatury postradzieckiej. Autor m.in. tomików poetyckich „Wohnyszcze na doszczi” („Вогнище на дощі”, 1987), „Tiń wełykoho kłasyka” („Тінь великого класика”, 1991), (Рівне! Ровно!, 2001), zbioru opowiadań „Oczamymria” (Очамимря, 2003). Na język polski zostały przetłumaczone powieści “Riwno / Rowno” (Рівне! Ровно!, 2001), “Choroba Libenkrafta” (2013) oraz utwory dramatyczne “Recording i inne utwory” (2011). Mieszka w Irpeniu pod Kijowem.
Marcin Gaczkowski – literaturoznawca, historyk, tłumacz literatury ukraińskiej. Przełożył na język polski m.in. tom wierszy wybranych Wasyla Stusa „Wesoły cmentarz” oraz książki poetyckie Myrosława Łajuka i Jurija Zawadskiego, a także powieści – Tamary Dudy, Petra Jacenki, Wołodymyra Rafiejenki – poświęcone wojnie na ukraińskim Donbasie.
