Zapraszamy na specjalne oprowadzanie po wystawie Nowe wyrazy. Konteksty wizualne współczesnych książek poetyckich.
10.07.2025 (czwartek) o godz. 19.00 oprowadza Rafał Wawrzyńczyk.
Rafał Wawrzyńczyk (1980) – urodził się w Tomaszowie Mazowieckim, mieszka w Warszawie. Pisuje o poezji i muzyce współczesnej. Laureat Grand Prix Konkursu Polskich Krytyków Muzycznych „Kropka” (2018), felietonista „Ruchu Muzycznego”. Razem z Miłoszem Biedrzyckim przełożył Błękitną wieżę Tomaža Šalamuna (2019). Z Dawidem Kujawą i Jakubem Skurtysem opracował wybór wierszy Jarosława Markiewicza Aaa!… (2020). W 2024 roku nakładem Wydawnictwa J ukazała się jego debiutancka książka poetycka Dziecko na głowie króla.
Na wystawie Nowe wyrazy. Konteksty wizualne współczesnych książek poetyckich kuratorowanej przez Natalię Malek i Piotra Polichta w Muzeum Literatury prezentowane są prace oraz książki autorów związanych z redakcją internetowego pisma „Cyc Gada” (2005-2009), o których Rafał Wawrzyńczyk – między innymi – opowie.
Oprowadzanie jest częścią specjalnego wakacyjnego cyklu wydarzeń towarzyszących. W czerwcu i lipcu spotykamy się z autorkami i autorami prezentowanych na wystawie prac, żeby opowiedzieli o swojej praktyce artystycznej, odkryciach lekturowych i wizualnych, własnych zmaganiach z materialnością poezji oraz sztuki.
Każde z oprowadzań w sposób szczególny uwzględnia wybrane medium: fotografię, dźwięk/śpiew, film, malarstwo, poezję. W lipcu oprowadzają: Krzysztof Jaworski, Rafał Wawrzyńczyk, Agnieszka Wolny-Hamkało i Halszka Sokołowska, Natalia Malek i Pola Dwurnik.
O wystawie
(tekst kuratorski):
Wiersze cechuje pewna uporczywa podwójność. Odnoszą się one do rzeczywistości – zastępczo, za pomocą niematerialnego znaczenia. Lecz mają również własną materialną postać. Zapisane, zyskują kształt. Wydane w formie książkowej zaczynają funkcjonować jako obiekt jak dzieło sztuki.
To nie z myśli robi się wiersze. Robi się je ze słów, przypominał Stéphane Mallarmé. Zdarza się, że w rozmowie o poezji nie radzimy sobie z podwójnością jej artystycznego tworzywa. Tymi samymi słowami prosi się o bułkę w sklepie i buduje obraz poetycki. Wiersz bywa jednak źródłem fizycznie niemal odczuwanej przyjemności. To zmysłowe doświadczenie także bierze się ze słów? Z ich brzmienia? Zapisu? Układu? A może z ich faktury. Kształtu, koloru? Czy słowa mają właściwości podobne innym tworzywom, takim jak farby, tusze, tkaniny, żywice?
Śledząc dynamikę wzajemnego wpływu poezji oraz sztuk wizualnych, nasza wystawa przekierowuje uwagę z samych tekstów na formę wydawnictw. Skupiamy się na publikacjach, których warstwa tekstualna i warstwa wizualna są tak samo ważne, uzupełniają się i wzajemnie oświetlają.
Prezentowane prace były reprodukowane w książkach lub powstawały w związku z tekstami poetyckimi. Czytelniczki i czytelnicy rzadko mieli jednak możliwość zapoznać się z nimi w sposób inny niż zapośredniczony poprzez medium książki. Wystawa przywraca te dzieła do ich naturalnego galeryjnego środowiska, przy czym nie ogranicza się do warstwy formalnej. Opowieść o wizualności książek poetyckich to zarazem opowieść o zmianach, jakie zaszły w Polsce przez ostatnie trzy dekady.
Natalia Malek, Piotr Policht
