Co jest sednem filozoficznego myślenia Leszka Kołakowskiego? I co pozostaje dziś żywe w jego filozoficznej spuściźnie?
W Polsce został zapamiętany przede wszystkim jako autor „Mini-wykładów o maxi-sprawach”, dyżurny filozof kraju, tłumaczący zawiłe teoretyczne problemy w prosty, przystępny sposób. Dla wielu pozostawał intelektualnym mistrzem – moralnym drogowskazem, który w czasach komunistycznej nowomowy przywracał wiarę w możliwość i potrzebę samodzielnego myślenia. Inni, zawsze wypominali mu koniec końców młodzieńczy, nieprzejednany marksizm oraz komunistyczne zaangażowanie i to, że nigdy nie dokonał dostatecznej moralnej ekspiacji. Na Zachodzie, zwłaszcza od lat 80., był z kolei postrzegany jako konserwatywny obrońca wartości chrześcijańskich.
W najnowszej, poświęconej polskiemu filozofowi książce „Kołakowski i poszukiwanie pewności” (Znak, 2022) Hubert Czyżewski proponuje odrzucić uprzedzenia i ideologiczne okulary, przez które patrzymy na autora „Głównych nurtów marksizmu”, i sięgnąć wprost do jego filozoficznych pism. Ujrzymy wtedy przede wszystkim myśliciela obsesyjnie powracającego do pytań o Boga i rolę religii w życiu człowieka. Co więcej, obsesja ta jest u Kołakowskiego obecna już w pierwszym, marksistowskim okresie. Kołakowski, jak pisze Czyżewski, to bowiem od początku do końca myśliciel religijny par excellence. W ostatecznym rozrachunku ważny jest dla niego w filozofii nie systematyczny, racjonalny wywód, lecz „duchowe nawrócenie”.O znaczeniu Kołakowskiego oraz jego filozoficznej myśli i poglądach na religię rozmawiać będą: autor książki dr Hubert Czyżewski (w roli zwolennika filozofa) i prof. Agata Bielik-Robson (w roli krytyczki poglądów Kołakowskiego). Rozmowę poprowadzi Piotr Kieżun.
13 stycznia (piątek), godz. 18:00
Muzeum Broniewskiego, Dąbrowskiego 51 (Stary Mokotów)
—
dr Hubert Czyżewski – historyk filozofii, absolwent Uniwersytetu w Oksfordzie, członek redakcji tygodnika „Kultura Liberalna”. Redaktor zbioru pism Leszka Kołakowskiego „Chrześcijaństwo” (2019) i autor książki „Kołakowski i poszukiwanie pewności” (2022).
prof. Agata Bielik-Robson – filozofka, profesor katedry Studiów Żydowskich na Uniwersytecie w Nottingham, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN oraz pracowniczka naukowa Instytutu Studiów Zaawansowanych w Warszawie. Autorka wielu książek, m.in. „Na pustyni. Kryptoteologie późnej nowoczesności” (2008), „The Saving Lie: Harold Bloom and Deconstruction” (2011), „Marańska Pascha Derridy. Zdrada, wygnanie, przeżycie, nietożsamość” (2022).
Piotr Kieżun – szef działu recenzji książkowych w „Kulturze Liberalnej”. Studiował socjologię i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Pisze o francuskiej kulturze i społeczeństwie, zajmuje się związkami literatury i polityki w XX w. W latach 2008–2015 pracował w Instytucie Książki.
fot. Krzysztof Gierałtowski, 2003, zbiory ML
